Het pottenbak proces

Het pottenbak proces kent verschillende opeenvolgende fases waarin je steeds een stapje zet richting het eindresultaat. Deze fases hangen nauw samen met de droogstadia van de klei. Ik loop de verschillende fases één voor één met je door.

1. Het walken of kneden van de klei

Voordat je gaat beginnen met het boetseren van je werk is het belangrijk om de klei te kneden of te walken. Met name wanneer de klei niet vers uit de verpakking komt, maar al eerder is gebruikt zullen er luchtbellen in zitten die je eruit moet kneden. Het walken van klei lijkt een beetje op het kneden van brooddeeg, maar dan net even anders. Er zijn verschillende technieken om je klei te walken.

2. Vormgeven

De eerste fase is de fase van het vormgeven. De klei is vers en je kunt het op verschillende manieren boetseren. Met de hand kun je een vorm maken door in de klei te knijpen. Je kunt ook rolletjes maken, stapelen en met elkaar verenigen om jouw werk te vormen. Daarnaast kun je de klei ook uitrollen tot plakken waarmee je vervolgens je werk construeert. Tenslotte kun je de klei draaien op een draaischijf of gieten met behulp van een gietmal.

3. Drogen

Nadat je de juiste vorm hebt gerealiseerd is het belangrijk om je werk eerst te laten drogen voordat je verdergaat met de volgende fase. Wanneer de klei droogt wordt het steviger en zal het makkelijker zijn om verdere details aan te brengen. Wanneer je met de hand boetseert en een groter werk maakt kan het zijn dat je tussendoor je werk moet laten drogen om verder te kunnen gaan. De basis moet dan eerst droog en stevig genoeg zijn om de bovenste helft van je werk te kunnen dragen zonder in te zakken.

4. Afwerken

De derde fase van het pottenbak proces is de fase van de afwerking. De klei is nu zo droog dat het lijkt op leer en je kunt eenvoudig het oppervlak gladstrijken of polijsten. Dit is ook een prima moment om verschillende onderdelen van je werk aan elkaar te zetten met klei slip. Let er wel op dat alle onderdelen ongeveer dezelfde hardheid hebben.

5. Decoreren

De volgende fase is de fase van decoreren. Met gekleurd klei slip kun je decoraties aanbrengen op je werk. De klei slip is vermengt met pigmenten en wordt ook wel engobe genoemd. Het beroemde majolica serviesgoed wordt op deze manier voorzien van decoraties. Je kunt de engobe aanbrengen met kwasten of door het op de klei te spuiten met een engobe spuit of ringeloor. Je kunt natuurlijk ook andere technieken gebruiken zoals stempelen, sponsen of werken met sjablonen. Je kunt er ook voor kiezen om je werk te glazuren zonder decoratie.

6. Graffito

Een volgende fase is die van Graffito. Dit is een techniek waarbij de aangebrachte engobe wordt weg gekrast waarbij de originele kleur van de klei weer zichtbaar wordt. Op die manier kun je ook patronen of afbeeldingen aanbrengen. Net zoals de vorige fase is deze fase facultatief.

7. Bisquitbak

De fase van de bisquitbak is een fase die voor elk werk belangrijk is. Tijdens deze fase wordt je werk voor de eerste keer gebakken. De klei transformeert in keramiek onder invloed van de hoge temperaturen in de oven, die variëren van 900 tot 1000 graden. Het hele bakproces in een elektrische oven inclusief het afkoelen duurt 24 tot 48 uur.

8. Glazuren

Na de bisquitbak kun je je werk glazuren. Wanneer je ervoor hebt gekozen om je werk te decoreren met engobe zul je veelal een transparante glazuur gebruiken. Het is ook mogelijk om je ongedecoreerde werk te glazuren met gekleurd glazuur. Er zijn honderden verschillende soorten glazuur te krijgen of zelf te maken die elk een ander effect hebben. Tijdens het glazuren transformeert de klei van poreus naar waterdicht. Let er wel op dat niet alle glazuren voedsel veilig zijn. Er zijn verschillende technieken om je glazuur aan te brengen. Je kunt je werk onderdompelen, het glazuur gieten, spuiten of het met een kwast aanbrengen. Wanneer je glazuur aanbrengt kun je ook patronen maken door te werken met tape, waxresist.

9. Glazuurbak

De laatste fase van het pottenbak proces is de tweede bak ook wel glazuurbak genoemd. Je werk wordt voor de tweede keer gebakken in de oven waardoor het glazuurpoeder transformeert in een glasachtig laagje wat je werk waterdicht maakt. Wanneer je je gebakken werk uit de oven haalt is het klaar voor gebruik.